Τι θα γινόταν αν δεν υπήρχε κρατική αστυνομία;

Τι θα γινόταν αν δεν υπήρχε κρατική αστυνομία; Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έχει αποφανθεί σε πολλές περιπτώσεις ότι η αστυνομία δεν έχει καθήκον να σας προστατεύσει. Στην Ελλάδα;

Του Chris Calto

Αν ο σκοπός είναι η ασφάλεια, διαθέτουμε ήδη ιδιωτική ασφάλεια – αν και η δαπανηρή κρατική αστυνομία εκτοπίζει και απαγορεύει την ιδιωτική αστυνόμευση.

Απόδοση στα Ελληνικά: Νίκος Μαρής

Σαν ένα πείραμα σκέψης, προσπαθήστε να φανταστείτε τι θα έκαναν οι άνθρωποι εάν δεν υπήρχαν καθόλου κρατικές αστυνομικές δυνάμεις (όπως συνέβαινε στα περισσότερα μέρη για μεγάλο μέρος του 19ου αιώνα). Γνωρίζω πως κάποιοι θα φανταστούν αμέσως εκτεταμένη εγκληματικότητα και λεηλασίες – κάτι παρόμοιο μ’ αυτό που βλέπουμε αυτήν την περίοδο παρά την τεράστια αύξηση των αστυνομικών δυνάμεων – αλλά αυτό το πείραμα σκέψης απαιτεί κάποιο αναστοχασμό για το πώς μπορεί κανείς να προστατευτεί από αυτά τα δεινά χωρίς την αστυνομία.

Για τους συντηρητικούς και τους φιλελεύθερους, τουλάχιστον, πιθανώς το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό είναι η ένοπλη αυτοάμυνα. Μη μπορώντας να στραφούμε στην αστυνομία, θα θέλαμε να οπλιστούμε για να αποτρέψουμε τις πιθανές περιπτώσεις βίας και κλοπών. Τα πυροβόλα όπλα όχι μόνο παρέχουν ένα μέσο για να σταματήσουμε τους εγκληματίες, όπως δείχνουν οι αναφορές για τις αποτυχημένες εισβολές σε σπίτια, αλλά η οπλοκατοχή παράγει ένα καλά τεκμηριωμένο αποτρεπτικό αποτέλεσμα κατά του εγκλήματος (πολλές μελέτες αμφισβητούν αυτό το αποτέλεσμα, αλλά με κραυγαλέα ανυπόστατες αναλύσεις δεδομένων, όπως συγκρίνοντας τους Πολιτειακούς νόμους με τα ποσοστά εγκληματικότητας της κάθε Πολιτείας). Το αποτρεπτικό αποτέλεσμα είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, καθώς η επιτυχία του αντανακλάται στον αριθμό των εγκλημάτων που δεν διαπράχθηκαν, και ως εκ τούτου παραλείπεται από σχεδόν κάθε επιστημονική μελέτη της σχέσης μεταξύ οπλοκατοχής και εγκλήματος.

Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι τεκμηρίωσης αυτής της θεωρίας αποτροπής. Για παράδειγμα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι μόνο το 13% των διαρρήξεων στις Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποιούνται σε σπίτια όταν οι ένοικοι βρίσκονται μέσα, ενώ σε χώρες με αυστηρό έλεγχο των όπλων και χαμηλά ποσοστά οπλοκατοχής, όπως η Ολλανδία, η Βρετανία και ο Καναδάς, περισσότερο από 40% των διαρρήξεων σε σπίτια λαμβάνουν χώρα όταν οι ιδιοκτήτες είναι μέσα σ’ αυτά.1Πέρα από τα όπλα, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να επενδύσουν σε εξοπλισμό ασφαλείας που εκφοβίζει τους επίδοξους εισβολείς, και προειδοποιεί τους ενοίκους για μια πιθανή εισβολή.

Οι άνθρωποι μπορούν επίσης να σχηματίσουν περιπολίες γειτονιάς και άλλες εθελοντικές οργανώσεις κατά του εγκλήματος. Στην λεγόμενη Άγρια Δύση, η επιβολή του νόμου από το κράτος ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, αλλά οι άνθρωποι έφεραν πάνω τους σχετικά φθηνής κατασκευής περίστροφα (ένας νέος τύπος όπλου που βελτίωσε δραστικά τα παλιότερα πιστόλια) και δημιούργησαν ομάδες πρόληψης του εγκλήματος, όπως η «Ένωση Ενάντια στους Αλογοκλέφτες» και η «Ένωση Ντετέκτιβ του Rocky Mountain» . Το αποτέλεσμα ήταν ότι, σε αντίθεση με τη λαϊκή φαντασία, η «’Αγρια Δύση» ήταν αξιοσημείωτα ειρηνική πριν από την ανάμειξη του κράτους (οι λευκοί έποικοι διαπραγματεύθηκαν ακόμη και τη διέλευσή τους μέσα από τη γη των ιθαγενών της Αμερικής, μέχρις ότου ο στρατός των Ηνωμένων Πολιτειών υποτάξει βίαια τις δυτικές ινδιάνικες φυλές).2

Μερικοί άνθρωποι μπορούν ακόμη και να προσλάβουν ιδιωτικές υπηρεσίες ασφαλείας. Οι διασημότητες, φυσικά, συνήθως απασχολούν ιδιωτικούς σωματοφύλακες -παρά την έντονη αντίθεσή τους στην ιδιοκτησία ιδιωτικών όπλων !- αν και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ούτε την ανάγκη, ούτε τα χρήματα για τέτοιες υπηρεσίες. Ωστόσο, σε μια οικονομία της αγοράς με δεδομένη τη ζήτηση από τους καταναλωτές, μπορούμε να αναμένουμε βελτίωση τόσο στις τιμές όσο και στην ποιότητα, καθώς η επιχειρηματική καινοτομία κάνει ολοένα και πιο προσιτή την πρόσβαση σε κάθε αγαθό και υπηρεσία.

Στην πραγματικότητα, αυτό ακριβώς παρατηρούμε ήδη σε οργανισμούς όπως το Κέντρο Διαχείρισης Απειλών του Ντιτρόιτ (TMC), το οποίο παρέχει προσιτές υπηρεσίες ασφαλείας υπό το φως των τραγικών αποτυχιών της αστυνομίας της πόλης, καθώς και μαθήματα αυτοάμυνας, και η εταιρεία προσφέρει επίσης και υπηρεσίες ασφάλειας για άτομα που δεν μπορούν να πληρώσουν για αυτές, όπως φαίνεται από το Πρόγραμμα »Victory», τo οποίο επικεντρώνεται στην προστασία των θυμάτων ενδο-οικογενειακής κακοποίησης, και άλλων ατόμων που αντιμετωπίζουν απειλές βίας.

Κατά παράδοξο τρόπο, οι οικονομολόγοι δικαιολογούν την ανάγκη για δημόσιες αστυνομικές δυνάμεις μέσω του «προβλήματος του λαθρεπιβάτη» – την άποψη δηλαδή ότι οι άνθρωποι που δεν πληρώνουν για μια υπηρεσία θα επωφεληθούν από αυτήν δωρεάν, καθιστώντας έτσι τέτοιες υπηρεσίες είτε ανεπαρκείς σε ποσότητα, είτε τελείως μη προσφερόμενες- αλλά η TMC χρησιμοποιεί στην πραγματικότητα αυτό το φαινόμενο ως επιχειρηματικό ατού, δείχνοντας το πώς οι υπηρεσίες της βοηθούν εκείνους που δεν την πληρώνουν τίποτα. Εκπαιδευμένη να αποκλιμακώνει δυνητικά βίαιες καταστάσεις, αυτή η εταιρεία ασφάλειας, προσανατολισμένη στις ανάγκες της κοινότητας, δραστηριοποιείται από το 1994 έχοντας να επιδείξει μια δραστική μείωση του βίαιου εγκλήματος στις περιοχές όπου έχει παρουσία, ειδικά σε γειτονιές χαμηλών εισοδημάτων στο κέντρο των πόλεων. Αξίζει να σημειωθεί, δεδομένης της τρέχουσας αστικής αναταραχής, ότι κανείς δεν διαμαρτύρεται, ούτε οργανώνει ταραχές ως αντίδραση στη συνεργασία της TMC με τους πολίτες.

Το μάλλον προφανές για όλες αυτές τις ιδέες είναι ότι δεν είναι υποθετικές. Είναι μέθοδοι για τη παύση και την αποτροπή του βίαιου εγκλήματος που υπάρχει ήδη στη χώρα, και στην πραγματικότητα έχει γίνει πιο συχνό, παρ’ όλο που οι αστυνομικές δυνάμεις έχουν αυξηθεί σε αριθμό στελεχών και δαπανών. 

Γιατί αισθάνονται οι πολίτες την ανάγκη να καταφύγουν σε αυτές τις μεθόδους καταπολέμησης του εγκλήματος σε μια τόσο αστυνομοκρατούμενη χώρα;

Η πιο άμεση απάντηση που θα δώσουν πολλοί είναι ότι αυτό δείχνει την αποτυχία της αστυνομίας, αλλά νομίζω ότι αυτή η άποψη παραβλέπει ένα πολύ πιο σημαντικό ζήτημα. Δεν πιστεύω ότι η αστυνομία έχει αποτύχει. Θεωρούμε τους αστυνομικούς ως δυνάμεις «ασφάλειας» – όλοι γνωρίζουμε το αξίωμά τους » To serve and protect»/ «Να υπηρετούν και να προστατεύουν» – αλλά όπως έχω αναφέρει και αλλού , η αστυνομικοί δεν είναι δυνάμεις ασφαλείας. Είναι οργανισμός επιβολής της νομοθεσίας, και αυτή η διάκριση είναι σημαντική. Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έχει αποφανθεί σε πολλές περιπτώσεις ότι η αστυνομία δεν έχει καθήκον να σας προστατεύσει. 

Το καθήκον της αστυνομίας, όπως επιβεβαίωσε το Ανώτατο Δικαστήριο σε αρκετές δικαστικές αποφάσεις, είναι μόνο η επιβολή των νόμων. Αυτό μπορεί να σημαίνει την επιβολή δίκαιων νόμων (όπως ο νόμος κατά της δολοφονίας), αλλά η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να επιβάλλει τους νόμους ανεξάρτητα από την ηθική τους νομιμότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο βρίσκουμε ρεπορτάζ με την αστυνομία να κλείνει κιόσκια που πωλούν σπιτική λεμονάδα, ή να συλλαμβάνει ανθρώπους επειδή βγήκαν από τα σπίτια τους μετά τις 6 μ.μ., όπως γίνεται σε πολλές πόλεις που έχουν επιβάλει απαγόρευση κυκλοφορίας.

Σε έναν κόσμο περιορισμένων πόρων, όσο περισσότεροι είναι οι νόμοι εναντίον μη βίαιων δραστηριοτήτων, τόσο λιγότερο σύνηθες γίνεται για την αστυνομία να εφαρμόζει πραγματικά δίκαιους νόμους, όπως εκείνοι που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία από βίαια εγκλήματα και εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας. Αυτό το φαινόμενο ενισχύεται από τα στρεβλά κίνητρα που δημιουργούν οι νόμοι που επιβάλλουν πρόστιμα, και επιτρέπουν στην αστυνομία να κατάσχει περιουσίες, κάτι που καθιστά την επιβολή νόμων κατά των «εγκλημάτων χωρίς θύματα» πιο επικερδή δραστηριότητα για τις Πολιτειακές κυβερνήσεις και την τοπική αστυνομία από ό,τι η επιβολή των νόμων κατά του βίαιου εγκλήματος.

Αυτές οι παρατηρήσεις μας υποχρεώνουν να αποδεχτούμε ορισμένα συμπεράσματα. Αφενός, εάν η αστυνομικοί είναι δυνάμεις ασφαλείας, έχουν αποτύχει μεγαλοπρεπώς σε σύγκριση με τις ιδιωτικές εναλλακτικές λύσεις για την καταπολέμηση του εγκλήματος. Αν είναι, όπως υποστηρίζω, ένας εντελώς διαφορετικός κλάδος –ο κλάδος της επιβολής των εκάστοτε νόμων- τότε είναι περιττός, επικίνδυνος και καταστροφικός, ειδικά καθώς η νομοθεσία επεκτείνεται σε όλους τους τομείς της ιδιωτικής ζωής. Όταν οι άνθρωποι ζητούν να «ιδιωτικοποιηθεί η αστυνομία», συνήθως εννοούν την «ιδιωτικοποίηση της ασφάλειας», κι όχι την ιδιωτικοποίηση της επιβολής του νόμου (αν και αυτό συναντάται επίσης, όπως όταν οι δήμοι αναθέτουν τις υπηρεσίες αστυνόμευσης σε ιδιωτικές εταιρείες, πάντοτε με καλύτερα αποτελέσματα από αυτά των δημόσιων αστυνομικών δυνάμεων).

Αλλά αν ο σκοπός είναι η ασφάλεια, διαθέτουμε ήδη ιδιωτική ασφάλεια – αν και η δαπανηρή κρατική αστυνομία εκτοπίζει, και απαγορεύει ακόμα, νομικά, πολλές ιδιωτικές μεθόδους καταπολέμησης του εγκλήματος. Έχοντας αυτά κατά νου, δεν φαίνεται να υπάρχει λόγος να μην απαιτούμε την πλήρη κατάργηση του θεσμού της αστυνομίας. Αντί να βλέπουμε τις πόλεις να εκρήγνυνται μέσα σε ένα χάος βίας, όπως συμβαίνει τώρα, η κατάργηση των δημόσιων αστυνομικών δυνάμεων απλώς θα απομακρύνει την πιο ισχυρή οργάνωση που δημιουργεί βία στις πόλεις, και θα απελευθερώσει πόρους που οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν για αγαθά και υπηρεσίες που πραγματικά «(εξ)υπηρετούν και προστατεύουν».

***

Ο Chris Calton είναι ερευνητής του Ινστιτούτου Mises και οικονομικός ιστορικός. Είναι συγγραφέας και οικοδεσπότης του podcast Historical Controversies. Δείτε επίσης το κανάλι του στο YouTube εδώ.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του ινστιτούτου Ludwig von Mises

Βρίσκετε ενδιαφέροντα τα άρθρα στην «Ελεύθερη Αγορά»